Nga Ilir Muharremi
Shpirti i mbyllur brenda burgut, i lirë më shpresë nga trupi, i ngopur me errësirë njeriu. Trupi i njeriut i shpërbërë përmes imazheve, rrudhat e tyre që reflektojnë vuajtje dhe ankth. Shputa të këmbëve, detaje të shuplakave të duarve, shprehin burgosjen, torturat, ankthin psikologjik të njerëzve gjatë kohës së komunizmit në Shqipëri. Artisti Oltsen Gripshi në ekspozitën e tij personale “Errësirë” të hapur te Muzeu Kombëtar i Përgjimeve të Sigurimit të Shtetit “Shtëpia me Gjethe’’ ditë më parë, prezantoi vepra shumë interesante.
Columns / Opinions
Nga Ilir Muharremi
Lulet na magjepsin, na joshin, mbushin boshllëkun tonë të brendshëm, janë si balsam për plagët e shpirtit dhe për bukurinë e syrit. Vetja jonë shpesh lëshon mendjen drejt galaksisë, përhumbet dhe lulet përmbushin atë përcaktueshmëri të vetes sonë. Vetmia është e rëndë për atë që nuk është mësuar, ndërsa lulja është miku ynë më i mirë në këto çaste bashkëjetese.
Nga: Milot Gusia
Fokusi i krijimtarisë skulpturore të artistit Basheski është i kthyer drejt njeriut, prandaj theksohet interesimi i tij në qasjen hiperrealiste të formësimit konceptual të veprave, të cilat në projektimet teorike tejkalojnë hiperrealizmin, dhe flasin rreth jetës dhe botës në të cilën jetojmë.
Nga: Milot Gusia
Asgjë nuk provokon ndjeshmërinë artistike më shumë se sa pikëllimi. Tek artistët, ngjarja si ajo e personave të zhdukur me dhunë gjatë luftës sjell tek takimi i emocioneve universale dhe një vullneti individual për të materializuar, ekspozuar, kuptuar dhe pranuar këtë çështje dhe madje nëse është e mundur për të gjetur një formë artistike për të ndihmuar për ta tejkaluar dhembjen e shkaktuar nga ajo.
Nga: Milot Gusia
Video arti, fotografitë, dhe autobiografitë fiktive të artistes Martine Syms janë të bazuara në një përshkrim në vetën e parë. Ajo është krahasuar me artistin Arthur Jafa në mënyrën e zhurmimit të kulturës Afro-Amerikane përmes mënyrës së arkivimit dhe përdorimit të strategjisë antropologjike.
Nga: Milot Gusia
Veprat e Petrit Halilajt hulumtojnë identitetin kulturorë, kombësinë dhe trashëgiminë, si dhe idetë e kujtimeve kolektive dhe individuale. Veprimtaria e tij përfshin skulpturën, videon, vizatimin dhe instalacionin, si dhe punën me materiale dhe tekstile tradicionale.
Critics
Nga: Milot Gusia
Vepra “Volume” e artistit Çibukçiu ngre një dialog të rëndësishëm rreth asaj se si shoqëria e jonë bashkëkohore ndërvepron me sistemet e konsumit dhe monitorimit. Me veprën e tij përveçse thekson ndikimin e këtij simboli në jetën tonë të përditshme, Çibukçiu poashtu na bën të reflektojmë rreth ndikimit më të thellë që konsumerizmi ka në identitetin tonë dhe lirinë tonë personale.
Nga: Milot Gusia
Shfaqja e teatrale e baletit “Aeon” shpërfaq vizualisht konceptin e kohës dhe luftën e vazhdueshme të njeriut për ta ndalur atë. Koha, e cila marshon pamëshirshëm dhe nuk i bindet dot dëshirave tona dhe vullnetit tonë, megjithëse omniprezente dhe omnipotente mbetet pothuaj e pamundur për t`u përkufizuar si koncept i qartë. E vetmja dëshmi e saj mbetet ndryshimi, sepse ndryshimi mund të ndodhë vetëm përbrenda kohës. Dhe kjo u realizua përmes lëvizjeve të shkëlqyera plot emocione të balerinëve të Baletit Kombëtar të Kosovës.
Nga: Milot Gusia
Artistja e mirënjohur japoneze Chiharu Shiota në Hamamin e Madh realizoi ndërhyrjen artistike të saj me titull “Tell me your Story”, apo Tregoma rrëfimin tënd. Edhe sot në mungesë të njerëzve, kjo ndërtesë për Chiharu Shiotan paraqet “një lidhje në të cilën akoma ndihet dhe ekziston diçka”. Në objektin e Hamamit, artistja përmes veprës eksploron fijet që lidhin qeniet nëpër hapësirë dhe kohë.
Nga: Milot Gusia
Pablo Pikaso e konsideronte teatrin si formën më të shkëlqyer të arteve, apo mënyrën më imediate në të cilën qeniet njerëzore shkëmbejnë ndjenjat humane. Dhe pikërisht kjo ishte mënyra si shkëmbeu me ne ndjenjat shfaqja ”Ëndrrat e Hamletit” me regji të Mentor Zymberajt dhe me tekst të Nina Mazur bazuar në veprën e Shekspirit -“Hamleti – Princi i Danimarkës”.
Nga: Milot Gusia
Vizatimet e nxënësve janë një arkiv shumë i vlefshëm që ndihmon të kuptojmë botën e tyre dhe të zbulojmë vlerat e tyre të brendshme. Prandaj, vepra e Petrit Halilajt pikërisht duke u rrënjosur në historinë e tij personale por edhe të fëmijëve tjerë të sotëm arrin të shpërfaqë ditarin shpirtërorë të fëmijëve të rajonit.
Nga: Milot Gusia
Veprat e Irem Tok (lindur në Stamboll më 1982) përbëjnë një aventurë të ndalur në kohë në të cilën ajo shpalos tregimet e saj individuale. Përmes kësaj forme të kohës së ndalur nga ndikimet e kohërave të historisë njerëzore, artistja tenton të hulumtojë mundësitë e eksplorimit të një historie tjetër, ku njerëzit nuk janë më protagonist apo në qendër të saj.
Local Art Galleries
Bazament është një hapësirë kushtuar artit bashkëkohor. Fokusi kryesor i saj është krijimi i një skene të pavarur dhe të qëndrueshme të artit bashkëkohor, duke ofruar një hapësirë të re ekspozuese ku mund të shfaqen diskurse dhe narrativa të artit bashkëkohor shqiptar, në raport të ngushtë me skenën e artit bashkëkohor ndërkombëtar.
TULLA është një qendër kulturore e dedikuar aktiviteteve edukative: menaxhimit të artit, kritikave sociale dhe artistike, kuratorisë, seminareve, tryezave të rrumbullakëta dhe ngjarjeve të tjera kulturore në të gjitha fushat e artit.
ZETA, është Qendër për Artin Bashkëkohor, një hapësirë ekspozuese, jo fitimprurëse, e themeluar në vitin 2007, nga Valentina Koça. Me një sipërfaqe prej 150 metrash katrorë. ZETA funksionon si një vend i pavarur kulturor për qasjet multidisiplinare në artet pamore, duke përfshirë pikturën, skulpturën, fotografinë, videon, instalimin , tingujt dhe performancën.
SHTATËMBËDHJETË (17) është organizatë joqeveritare e themeluar në Prishtinë, Kosovë në vitin 2018. SHTATËMBËDHJETË fillimisht nisi si duo bashkëpunuese me qëllim të krijimit të veprave artistike vizuale dhe intelektuale të cilat eksplorojnë perspektivat psikologjike dhe sociale nëpërmjet Video – Artit Eksperimental.
Termokiss është qendër e drejtuar nga komuniteti në Prishtinë me mision këmbimin urban dhe civil, reflektimin dhe ndryshimin. Pas rivitalizimit të një objekti industrial të braktisur, qendra "Termokiss" është aktive me një shumëllojshmëri ngjarjesh, të cilat parimisht janë jo-fitimprurëse dhe edukative.
Galeria e Fakultetit të Arteve gjindet në kuadër të Fakultetit të Arteve të Universitetit Hasan Prishtina dehe ka një hapësirë të konsiderueshme ekspozuese. Në këtë galeri artdashësit kanë mundësinë të takojnë veprat e artistëve student të Fakultetit të Arteve.
Featuring Artists
NEW ARTICLES
BOOK FORUM
Semiotika dhe Filozofia e Gjuhës përshkruan të gjithë traditën e doktrinës së shenjave, duke futur rrugën e saj përmes leximeve simbolike dhe alegorike të Shkrimeve të Shenjta, njohurive të ndryshme të fushës së filozofisë dhe retorikës, dhe brenda (dhe jashtë) pozicioneve të ndryshme të kritikës letrare moderne.
Eagleman mbulon dekada të kërkimeve më të rëndësishme në funksionimin e trurit dhe gjithashtu paraqet zbulime të reja nga kërkimet e tij: në lidhje me sinestezinë, ëndërrimin dhe pajisjet e veshshme që po revolucionarizojnë mënyrën se si ne mendojmë për pesë shqisat njerëzore. Livewired është aq thellësisht informues sa është i arritshëm.
Garry Kasparov bën një argument befasues për të reflektuar mbi kohët tona në ndryshim. Ai na drejton nëpër llojet e pyetjeve që duhet të bëjmë për teknologjinë dhe atë që mund të presim nga kjo botë në zhvillim të shpejtë. Ashtë një punë që ai është i kualifikuar për ta bërë. Si një nga shahistët më të mëdhenj të historisë, ai u përball me një ekip shkencëtarësh kompjuteri dhe teknologjisë së tyre të përparimit.
Në këtë koleksion madhështor dhe shpesh befasues të eseve Barthes eksploron mitet e kulturës masive. Duke marrë tema të ndryshme si mundja, filmat, plastika dhe makinat, Barthes zbërthen në mënyrë elegante simbolet dhe shenjat e ngulitura thellë në aspektet e njohura të jetës moderne, duke demaskuar ideologjitë dhe kuptimet e fshehura të cilat ndikojnë në mënyrë të nënkuptuar në mendimin dhe sjelljen tonë.
EDITORIALS
Below you can read some topics selected by the editors of MonokroM magazine.
Video Podcast
Artist Talk - Vështrime rreth ekspozitës "Më i mirë ish varri sesa mos me ditë” organizuar nga Fondi për të Drejtën Humanitare, si pjesë e projektit të përbashkët me KOSOVO 2.0 dhe e sjellë në jetë nga artisti Driton Selmani nën kurimin e Blerta Hoçisë, një artiste të shquar nga Shqipëria e cila jeton dhe vepron në Prishtinë.
Artist Talk: Milot Gusia - vështrime rreth ekspozitës “Reflection” të artistit Zharko Basheski. Fokusi i krijimtarisë skulpturore të artistit Basheski është i kthyer drejt njeriut, prandaj theksohet interesimi i tij në qasjen hiperrealiste të formësimit konceptual të veprave, të cilat në projektimet teorike tejkalojnë hiperrealizmin, dhe flasin rreth jetës dhe botës në të cilën jetojmë.
Renea Begolli (1998) është artiste vizuale me seli në Prishtinë, Kosovë. Puna e saj bazohet në kujtime dhe përvoja të jetës së përditshme dhe ëndrrave. Për më tepër me artin e saj ajo reflekton dhe bën pyetje mbi izolimin dhe mungesën e lirisë së lëvizjes në hapësirën mendore dhe fizike të krijuar nga problemet politike dhe shoqërore të të qenurit qytetar i Kosovës. Idetë e saj shprehen kryesisht përmes pikturave, vizatimeve, instalimeve dhe video artit.
Artist Talk me kuratorin e ekspozitës "Breathe" Berat Bajramin në platformën MonokroM. Ekspozita është mbajtur në kuadër të festivalit ‘FemArt’ të organizuar nga Qendra për Art dhe Komunitet – Artpolis. Ekspozita “Breathe”, përvec kuratorit Berat Bajrami, përfshin vepra të tjera nga artistë si Renea Begolli, Luiza Thaqi, Ani Manana Matevossian, Lumturie Krasniqi, Ellen Frank, Butrint Morina, Suzanne Eind Gaskell, Ragini Upadhyaya dhe Lara Saget.
programi i manifesta 14
Në vitin 2022, Manifesta 14 Prishtina po mbahet në Prishtinë, Kosovë. Manifesta 14 Prishtina synon të mbështetë qytetarët e Kosovës në ambiciet e tyre për të rikthyer hapësirat publike dhe për të rimenduar të ardhmen e kryeqytetit të tyre si një metropol me mendje të hapur në Ballkan dhe në Evropë përmes zhvillimit të një institucioni të ri kulturor për Kosovën dhe rajonin e saj.
